Kolonoskopia to badanie endoskopowe jelita grubego, wykonywane przez lekarza w asyście pielęgniarki endoskopowej, pozwalające na ocenę błony śluzowej całego jelita.
Kolonoskopia polega na wprowadzeniu przez odbyt do odbytnicy i dalszych odcinków jelita grubego giętkiego aparatu (kolonoskopu) o średnicy 10 mm.
Poprzez aparat podaje się powietrze, aby dzięki rozdęciu jelita uwidocznić jego ścianę (ocena błony śluzowej). W trakcie badania, jeżeli jest taka potrzeba, pobiera się wycinki błony śluzowej do badania histopatologicznego (ocena tkanek pod mikroskopem).
W czasie badania istnieje również możliwość wykonania prostych zabiegów endoskopowych (usunięcie polipów -polipektomia lub tamowanie krwotoków).
Zabieg polipektomii obecnie wykonywany jest przy użyciu endoskopii, co sprawia, że jest to zabieg mniej inwazyjny, a pacjenci po jego wykonaniu szybko wracają do normalnej aktywności. Wykorzystywane w tej metodzie specjalne kleszczyki lub pętle diatermiczne usuwające polipy minimalizują ryzyko krwawienia lub perforacji tkanek.
Ze względu na możliwość transformacji nowotworowej, każdy wykryty polip jelita grubego jest wskazaniem do jego usunięcia (czyli wykonania polipektomii) oraz zbadania całej zmiany przez specjalistyczne laboratorium histopatologiczne. Polipektomię przeprowadzić można od razu podczas pierwszej kolonoskopii lub niedługo po niej, pobierając najpierw tylko fragment tkanki.