Rodzaje znieczuleń stosowanych w pracowni endoskopii
W pracowni endoskopii OMNI Clinic wykonujemy kolonoskopię bez znieczulenia (miejscowo stosuje się jedynie żel na bazie lignokainy znieczulający odbyt) lub w znieczuleniu ogólnym (pacjent zasypia na kilkanaście minut, po podaniu leków dożylnych przez anestezjologa), przy czym możliwość zastosowania znieczulenia zależy od decyzji pacjenta, lekarza kierującego czy płatnika za badanie.
Kolonoskopia bez znieczulenia
W porównaniu ze znieczuleniem ogólnym, badanie bez znieczulenia wiąże się z bardzo niskim ryzykiem działań niepożądanych. Nie wpływa na świadomość pacjenta ani na funkcje życiowe, co czyni go bezpieczniejszym dla osób starszych lub z chorobami współistniejącymi. Podczas badania bez znieczulenia stosuje się lignokainę w postaci żelu, która ma za zadanie zmniejszenie wrażliwości w okolicy odbytu, co redukuje dyskomfort podczas wprowadzania endoskopu.
Pacjent nie wymaga czasu na wybudzenie czy obserwację, jak w przypadku znieczulenia ogólnego. Bezpośrednio po badaniu może wrócić do normalnych aktywności, sam też może opuścić teren pracowni i prowadzić normalną aktywność, w tym jeździć samochodem.
Ze względu na to, że pacjent jest w pełni świadomy, może komunikować się z lekarzem w trakcie badania. To może być pomocne, np. w przypadku potrzeby zmiany pozycji w celu lepszego dostępu do jelita.
Strach przed bólem jest jednym z najczęstszych czynników powstrzymujących pacjentów przed poddaniem się badaniu – w rzeczywistości odczucia towarzyszące kolonoskopii są uzależnione od wrażliwości pacjenta, doświadczenia operatora, ułożenia jelit podczas badania, układu anatomicznego jelita czy zrostów po przebytych operacjach (np. ginekologicznych).
Badanie bez znieczulenia wykonywane przez doświadczonego lekarza u zdecydowanej większości pacjentów nie wywołuje przykrych dolegliwości. U pozostałych pacjentów może wystąpić dyskomfort lub ból związany z pociąganiem krezki (silnie unerwionej błony w jelicie) w czasie wykonywania ruchów aparatem.
Podczas kolonoskopii bez znieczulenia pacjent odczuwa przede wszystkim rozpieranie i wzdęcie jelit, wywoływane przez wdmuchiwane powietrze lub dwutlenek węgla. Z kolei wycofanie endoskopu z jelita nie jest bolesne ani uciążliwe dla pacjenta, gdyż nadmiar powietrza jest usuwany. Pacjent może odczuwać lekki dyskomfort jeszcze kilka godzin po badaniu.
Kolonoskopia ze znieczuleniem
Kolonoskopia w znieczuleniu ogólnym (tzw. płytkie znieczulenie, analgosedacja) trwa zwykle od 20 do 30 minut. Przed przystąpieniem do kolonoskopii, pacjent podłączany jest do aparatury monitorującej podstawowe funkcje życiowe i dożylnie podawany jest środek usypiający. Reakcja na działanie preparatów zależy od indywidualnych predyspozycji pacjenta. Zwykle w czasie znieczulenia pacjenci oddychają samodzielnie, a intubacja i wspomaganie oddechu respiratorem nie są konieczne. Pacjent zwykle nie odczuwa bólu ani bodźców zewnętrznych, nie jest świadomy otoczenia i nie jest w stanie komunikować się.
Należy pamiętać, że niezależnie od tego, jak szybko mija efekt działania zastosowanego środka, zastosowane leki podczas badania w analgosedacji, wykluczają prowadzenie pojazdów i urządzeń mechanicznych nawet do 24 godzin od przeprowadzenia badania.
Znieczulenie ogólne (dożylne) zalecane jest zwykle pacjentom, którzy przebyli operacje w okolicach jamy brzusznej, czemu mogą towarzyszyć zrosty pooperacyjne, odczuwają silny lęk przed przeprowadzeniem badania czy w sytuacjach, kiedy poprzednie badanie wykonywane bez znieczulenia nie powiodło się z uwagi na dolegliwości bólowe.
Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego przygotowanego przez Akademię NFZ, w której to lek. Adam Koprowski, konsultant wojewódzki w dziedzinie gastroenterologii dla województwa mazowieckiego opowiada jak przebiega badanie kolonoskopii Kolonoskopia bez wstydu 🩺💪 | Zdrowie na pierwszym planie 🎬